Het heien
Wanneer alle voorbereidingen zijn getroffen, kan het heien starten. Daarbij moet rekening worden gehouden met allerlei fysische aspecten in de heipaal.
Snel zakken
Bij de eerste heiklappen zal de paal al snel zakken. Pas wanneer de paal de draagkrachtige lagen bereikt zal de zakking per klap sterk afnemen. Ten gevolge van de grondweerstand zal de valhoogte van een dieselblok vanzelf toenemen. Bij een hydraulische blok kan de valhoogte eventueel iets hoger worden ingesteld.
Positionering heipaal
De paal moet op de juiste plaat worden gepositioneerd. Wanneer het heien eenmaal is begonnen, kan de locatie niet meer worden veranderd.
Excentriciteit
Bij excentriciteit ontstaat het fenomeen dat de spanningen in uiterste vezels van mutsvullingen zullen afwijken van gemiddelde waarden. Omdat het tijdens de stoot al om gemiddeld hoge spanningen gaat, is een zo gering mogelijke excentriciteit geboden. Dit kan worden bereikt door een goed passende heimuts en adequate vullingen.
Mutsvulling
De mutsvulling bestaat uit twee of drie lagen baddinghout. Door het heien wordt het hout samen geslagen. Dan verliest de mutsvulling de elasticiteit. De drukspanningen in de paal worden hierdoor steeds hoger. Ook dit kan leiden tot paalschade aan de paalkop, of paalbreuk. Vuistregel is dat een mutsvulling na 600 klappen moet worden vervangen.
Heimuts
Heiblok lichten
Nadat de paal staat, dat wil zeggen dat de paal voldoende ver in de grond zit dat deze zonder hulp van de heistelling blijft staan, moet het heiblok worden gelicht. Dit om te voorkomen dat de heipaal onder spanning de grond in wordt geheid. Wanneer dit niet wordt gedaan, vergroot het de kans op schade aan de paal. Wanneer de paal verder zakt, kan aan de hand van de kalender de grondweerstand worden gevolgd. De kalender wordt vergeleken met die van de andere palen op het bouwwerk.
Wanneer de grondweerstand beperkt is, in verhouding met de afmetingen van de heipaal en het gekozen heiblok, dan spreekt men van licht heiwerk. Wanneer de kalender aanzienlijke hogere waarden laat zien, is er sprake van zwaar heiwerk.
Juiste hoogte
Wanneer de paal het vereiste inheidiepte heeft bereikt, of wanneer de paalkop zich op de juiste hoogte bevindt, kan het heien worden gestopt. Om de kopwapening van de heipaal op te kunnen nemen in de funderingsconstructie, moet het beton over het bovenste deel van de paal worden verwijderd. Dit wordt koppensnellen genoemd. Met de komst echter van prefab funderingen is de noodzaak de paalkopwapening in de funderingsconstructie op te nemen, komen te vervallen. Een zogenaamde koude verbinding, of een verbinding met aangestorte stekeinden, is toereikend. Het koppensnellen is overbodig geworden en de heier heit de palen op hoogte.
