Keizer Karelgarage verlicht parkeerproblematiek Nijmegen

BAM Civiel Zuidoost bouwt in opdracht van de gemeente Nijmegen de ondergrondse Keizer Karelgarage met daarop een moderne esplanade. De binnenstedelijke locatie maakt de bouw complex. De inzet van slimme funderingstechnieken beperkt de hinder voor de omgeving. De combinatie van prefab beton, waar het kan, en in-het-werk-gestort beton waar het moet, resulteert in een snelle bouw van een groots complex dat het Nijmeegse centrum nieuw elan geeft.

Keizer Karelgarage

Keizer Karelgarage verlicht parkeerproblematiek Nijmegen

Slimme constructie ondersteunt modern vormgegeven esplanade

Op de bouwlocatie tussen het NS Station Nijmegen en het Keizer Karelplein was voorheen een langgerekt park. De esplanade wordt weer in ere hersteld, zodat er straks weer voetgangers en fietsers overheen kunnen reizen. Automobilisten kunnen vanaf 2012, aan de weerszijden van de esplanade rijden.

De esplanade kenmerkt zich door een rijke invulling met kunstzinnige armaturen, bijzonder vormgegeven bankjes, met cortenstaal beklede luchtschachten en vier rijen met bomen. Om het groen te voorzien van voldoende water is een speciaal irrigatiesysteem verwerkt in de garage. Het hemelwater wordt opgevangen in een speciale bufferruimte en opgepompt naar boven. Dit is nodig omdat de leeflaag ongeveer een meter dik is en de bomen niet diep kunnen wortelen. Het overtollige water wordt op natuurlijke wijze afgevoerd.

Veilig en snel parkeren

De driehonderd meter lange en dertig meter brede parkeergarage onder de esplanade voorziet in de parkeerbehoefte die ontstond, doordat een andere parkeerruimte in de stad weg vervalt. In totaal kunnen er vanaf 2012 700 auto's in de twee laagse garage terecht. Verschillende elementen op de esplanade zorgen voor diepe daglichttoetreding in de garage, waarmee het veiligheidsgevoel wordt vergroot. De glazen koepel onder de fontein zorgt evenals de twee transparante hoofdtrappenhuizen en transparante liften voor veel lichtinval.
Het parkeren in de garage gaat op basis van eenrichtingsverkeer met een logische linksom route. Dit wordt vergemakkelijkt door de ruim 2,5 meter brede vakken en ruime kolommenstructuur. Doordat de entrees aan twee kanten liggen, hoeft niemand de totale lengte van de parkeergarage te belopen om de auto of fiets te halen.

Trillingsvrij bouwen

“We werken op basis van een design, built, construct en maintenance contract”, zegt projectorganisator Arjan Nieuwland van BAM Civiel Zuidoost. “Verschillende geledingen van BAM zijn bij het project betrokken. Wij zijn eindverantwoordelijk voor de fundering, betonnen draagconstructie, technische installaties evenals het grondwerk, het straatwerk en de aankleding van het plein.”

Nieuwland zegt over het bouwprogramma: “De opdrachtgever, gemeente Nijmegen, vroeg om een parkeercapaciteit van 650 auto’s. Dat konden wij op twee parkeerlagen realiseren. De fundering vindt zijn aanslag op acht meter diepte. Omdat het grondwater zich op veertien meter diepte bevindt, was er geen bronbemaling nodig.”

Bij het funderingswerk hielden de bouwers rekening met de omgeving. De bestaande belendende wegen bleven in gebruik en er mocht niet geheid of getrild worden. Nieuwland zegt: “De bouwkuipwanden realiseerden we met de cutter soil mix methode, waarbij een machine met een brede frees zich een weg in de grond graaft en tegelijk grout inbrengt. Hierdoor ontstaat een verharde laag aarde die werkt als grondkering. Deze kering hebben we met groutankers gestabiliseerd en voorzien van stalen profielen, die als wapening fungeren. Na het realiseren van de bouwkuip kon er direct op het zand gefundeerd worden.”

Bij het ontwerp en de montage is rekening gehouden met de mogelijkheden van een 110 tons bouwkraan met een bereik van 30 meter, die in de bouwput staat. “Het maximum gewicht van zes ton en de beperkte bouwruimte zorgde voor een uitdagende bouwpuzzel”, zegt Nieuwland.

Efficiënte bouw met natte knopen

“Het 300 meter lange gebouw is om de 50 meter gedilateerd. Op deze manier beheersen we de uitzetting en krimp ten gevolge van temperatuurschommelingen”, licht Nieuwland toe. “De draagconstructie van de parkeergarage bestaat grotendeels uit geprefabriceerde betonnen elementen, die met natte knopen aaneen worden gesloten. Hierdoor konden we snel bouwen”, verklaart Nieuwland. “De holle Alvon wanden, begrenzen aan vier zijden de rechthoekige constructie. Bovenop de wanden en twee lange rijen met kolommen liggen de vloeren. De verbinding tussen de vloeren en 2,4 meter hoge kolommen wordt gerealiseerd met 250 millimeter hoge prefab balkbodems. In dwarsdoorsnede ontstaat zo een constructie met een centrale beuk van 8,23 meter en twee zijbeuken van 10,33 meter.

Over de krachtsafdracht zegt Nieuwland: “De belastingen op de kolommen wordt met poeren afgedragen naar de onderliggende grond. Deze in het werk gestorte betonblokken kennen een lengte, breedte, dikte verhouding van 3 bij 3 bij 1 meter. De belastingen op de wanden worden naar funderingsbalken afgedragen.”

Zwaarste verkeersbelasting

“De zwaarst belaste vloer is de nulvloer”, zegt Nieuwland. “Boven een constructie van 350 millimeter hoge Lambda liggers en 400 millimeter hoge kanaalplaten bevindt zich straks een zandpakket van gemiddeld meer dan een meter dikte, de leeflaag van het plein. De rijbanen liggen excentrisch ten opzichte van de centrale as van de groene esplanade, wat consequenties heeft voor de krachtsinleiding. De toekomstige rijbaan aan de noordzijde, loopt slechts gedeeltelijk over de garage en draagt de belasting direct naar de wanden af. De toekomstige rijbaan aan de zuidzijde loopt helemaal over de garage en draagt de belasting via de nulvloer naar de wanden af. Hier geldt de zwaarste verkeersbelasting (VK60) en treden in de constructie de grootste momentkrachten op.”

'Schoon' aanzicht

De 14 centimeter dikke -2 vloer ligt direct op het zandpakket en wordt monolithisch afgewerkt. Op het -1 niveau liggen kanaaplaatvloeren met een dikte van 200 millimeter in het centrale gedeelte en met een dikte van 320 millimeter in de zijbeuken. De kanaalplaatvloeren krijgen een monolithisch afgewerkte druklaag. Kabels en leidingen zijn in de verdiepingsvloeren weggewerkt, waardoor de plafonds een 'schoon' aanzicht krijgen.
Alhoewel de grondwaterstand onder de funderingsaanslag ligt, worden in het gebouw toch voorzieningen getroffen om het waterdicht te maken. “Het capillaire water weren we met zwelband tussen de -2 vloer en de Alvon wand. Alle vloeren liggen onder afschot, zodat het water dat in de parkeergarage komt, snel afgevoerd worden richting goten en vervolgens naar het riool”, verheldert Nieuwland.

Projectgegevens

Locaties: Nijmegen, tussen NS station en Keizer Karelplein
Architect: BAM Civiel Zuidoost
Aannemer: BAM Civiel Zuidoost
Constructeur: BAM Civiel Zuidoost
Betonproducent: o.a. Alvon
Bouwperiode: – december 2012
Parkeerplaatsen: 700
Pro prefab: snel bouwen, beheersing kwaliteit
Uitdaging: binnenstedelijke locatie