De techniek van het heien

Heimutsen

De heimuts is een buffer tussen de paalkop en het valgewicht, dat als doel heeft de paalkop te beschermen tegen de grote impact van het heiblok.


Een zo gelijkmatig mogelijke verdeling van de druk van valblok of slagstuk op muts en paal eist een perfecte drukverdelende laag. In de dagelijkse praktijk volstaat men c.q. wordt dit bereikt door op de paalkop een zachthouten vulling aan te brengen. Deze vulling bestaat doorgaans uit twee of drie lagen droog vurenhout. Dit zogenaamde zachthout heeft een lage druksterkte en het resultaat is dan ook dat het door de herhaalde slagwerking in elkaar wordt gedrukt. De dikte kan dientengevolge afnemen van 130 à 190 mm tot 30 à 50 mm. Dan wordt het de hoogste tijd om een nieuwe vulling aan te brengen. Voor het in elkaar drukken van de zachthouten lagen is vanzelfsprekend energie nodig en die komt in mindering op die, welke aan de paal wordt afgegeven. Als de vulling volledig in elkaar is gedrukt, bereikt de zogenaamde veerconstante zijn hoogste waarde. Het resultaat is dat onder deze omstandigheden de piekspanningen in de paal maximaal zijn, als ook de trillingen van de muts.

Slagprop

Het blok of de stalen slagplaat treft niet de muts rechtstreeks, maar een slagprop. Doorgaans is deze van kops tropisch hardhout, azobé, dat evenwijdig aan de houtvezel een druksterkte heeft van meer dan 65 N/mm2. Het hardhout kan de spanningen die bij de slag ontstaan dan ook zonder al te grote plastische vervormingen opnemen. De dikte van de slagprop neemt ook af (van een begindikte van 120 mm naar op den duur 100 à 110 mm), maar dit geschiedt langzaam. De hardhouten slagproppen hebben dan ook een relatief lange levensduur.
heimuts 2

Piekspanningen

Met het in elkaar drukken van de hardhouten slagprop nemen de piekspanningen in de paalkop toe. Maar de beweging van het mutslichaam is minder groot omdat het minder reageert op de hardheidsverschillen van de slagprop. Die zijn dan ook minder groot. Er worden ook kunststof (nylon) slagproppen toegepast voor welke vergelijkbare uitgangspunten gelden.

Heislag

De meest gangbare heimutsen hebben een massa van 280 of 530 kg. Deze stalen massa tussen heiprop en vulling, die beide als veer werken, komt bij elke heislag in trilling. De heislag duurt 5 tot 10 milliseconden, maar de spanningswisselingen in de muts belopen 1 tot 3 milliseconden. De grootte van de uitslag van het mutslichaam is afhankelijk van de massa ervan. De frequentie wordt vrijwel helemaal bepaald door de grootte van de veer constanten van slagprop en vulling.

Mutsvulling

De slagprop van Azobéhout of kunststof dient zonder vlakafwijkingen te zijn met een dikte van 120 mm. De mutsvullingen dienen van goed, droog en langvezelig vurenhout te zijn. De mutsvulling is samengesteld uit twee lagen van 60 mm dikte minimaal, bij zwaar heiwerk drie lagen van 60 mm dikte. De mutsvulling dient op tijd te worden vervangen, dit is na maximaal 600 slagen. Het gebruik van één mutsvulling voor meerdere palen is ook toegestaan mits het totaal aantal slagen hierop beperkt blijft tot circa 600.