Heipalen

Handboek > Heitrillingen > Heigeluid

Wegverkeer is geluidshinderbron

Het wegverkeer vormt de grootste geluidshinderbron. De helft van de Nederlandse bevolking ondervindt last van het verkeersgeluid en een vijfde wordt zelfs ernstig gehinderd. Op de tweede plaats volgt de geluidshinder afkomstig van bronnen binnen een woning(!) en de geluidshinder die wordt veroorzaakt door militair en civiel vliegverkeer.
Industriële activiteit blijkt een veel kleiner aandeel in het totaal van alle geluidshinder te representeren. Slechts 20% van de Nederlandse bevolking hoort het geluid - maar ondervindt er geen hinder van -, iets meer dan de helft daarvan ervaart het als hinderlijk.

Heitrillingen

Heigeluid

Wegverkeer is geluidshinderbron

Het wegverkeer vormt de grootste geluidshinderbron. De helft van de Nederlandse bevolking ondervindt last van het verkeersgeluid en een vijfde wordt zelfs ernstig gehinderd. Op de tweede plaats volgt de geluidshinder afkomstig van bronnen binnen een woning(!) en de geluidshinder die wordt veroorzaakt door militair en civiel vliegverkeer.
Industriële activiteit blijkt een veel kleiner aandeel in het totaal van alle geluidshinder te representeren. Slechts 20% van de Nederlandse bevolking hoort het geluid - maar ondervindt er geen hinder van -, iets meer dan de helft daarvan ervaart het als hinderlijk.

Geluid

Geluid wordt voortgebracht door trillende luchtdeeltjes en de sterkte ervan wordt bepaald door de amplitude van de drukverandering in de lucht. 
Deze amplitude kan variëren van 10-5 tot 100 N/m2 en dat grote bereik maakt het onmogelijk met deze eenheid te werken. Daarom is voor de geluidssterkte een logaritmische eenheid gekozen, de decibel (dB). 
Om het geluid te meten wordt gebruik gemaakt van zogenaamde geluidsdrukmeters die genormaliseerd zijn en voorzien zijn van een eveneens genormaliseerd filter dat de frequenties in de lage regionen afzwakt. Aldus ontstaat een overeenkomst met het menselijk oor dat die afzwakkende neiging eveneens vertoont. In de meettechniek wordt dan ook met de eenheid dB(A) gewerkt. Hier zie je een geluidsschaal, met daarin verschillende geluidsbronnen.


​​​​​​​

De subjectiviteit van geluidswaarneming 

Formules en berekeningsmethoden ten spijt blijft geluidswaarneming een subjectieve aangelegenheid. Wie zich in een auto bevindt die met grote snelheid voortbeweegt, die accepteert de geluiden die er het gevolg van zijn. Zou dezelfde persoon het geluid met een niveau van 65 dB(A) in zijn woonkamer horen, dan zou hij of zij dat lawaai zeker niet accepteren. 
Daarbij speelt continuïteit of discontinuïteit eveneens een rol van betekenis. De beat die een popgroep produceert is storender dan een basso continuo, terwijl door beide via de juiste geluidsversterking eenzelfde geluidsniveau kan worden bereikt. De kwalificatie storend of niet storend is voor elk individu anders. 

Geluidscriteria

De milieuwetgeving met betrekking tot geluidshinder wordt steeds verder aangescherpt. Er is geen uitvoeringsbesluit wat betreft heien en hei-installaties. Er zijn wel grenzen gesteld aan het geluidsvermogensniveau (Lwa) voor rupskranen. Afhankelijk van het geïnstalleerd netto vermogen geldt een beperking van 106 tot 118 dB(A). 

Voor heien geldt dus alleen een aanbeveling. Het gaat dan om een emissie-eis van maximaal 87 dB(A)(Leq) op een afstand van 15 m. Een verzwaarde eis van 82 dB(A) geldt voor geluidsgevoelige objecten zoals ziekenhuizen en scholen. Men gaat er dan van uit dat de werkzaamheden plaats vinden tussen 7 en 19 uur. 

Van 2002 tot 2006 heeft de funderingsbranche in het kader van ‘Arboconvenant Funderingsbranche’ gewerkt aan het terugdringen van heigeluid.
In die vier jaar veel vooruitgang is geboekt op het gebied van schadelijk geluid. Het bewustzijn van bedrijven en werknemers is toegenomen en veel bedrijven hebben technische maatregelen genomen om het geluidsniveau op de bouwplaats te verlagen.

De branche stelt zich tot doel om het geluid van het heien te beperken tot 80 dB.

Maximale geluidsemissie

Bij heiblokken gaat men uit van een maximale geluidsemissie die varieert van 110 tot 130 dB(A). Of dat emissieniveau wordt bereikt, hangt niet alleen af van de afstand, maar ook van een aantal andere factoren. Te noemen zijn: 

  • de geluidsemissie bij de bron 
  • het frequentiespectrum
  • de demping door de omgeving
  • eventuele reflecties (echo's)

Het verwachte geluidsniveau kan worden berekend. 

Andere factoren

Er zijn ook andere factoren van invloed: 

  • de explosie (bij dieselblokken) 
  • het aandrijfmechanisme van stelling op kraan
  • aggregaten
  • het type en de afmetingen van de palen
  • het type heiblok
  • licht of zwaar heien
  • voorzieningen met betrekking tot het materieel

Beperking van de geluidsemissie

De maximale geluidsemissie van 110 tot 130 dB(A) aan de bron leidt tot overschrijding van het aanbevolen geluidsniveau op 15 m afstand van de bron. Maar wie behoudens de heiploeg bevindt zich op die afstand van het blok? Slechts in uitzonderingsgevallen (zie bijvoorbeeld onder belendingen) zal van een dergelijke situatie sprake zijn. Voor het overige illustreert de relatie maximale geluidsemissie/afstand de noodzaak van gehoorbescherming van de aanwezigen op de bouwplaats. 

Bij heien op korte afstand van een belendend gebouw - en vanzelfsprekend ook op grotere afstand - gaat wat de geluidshinder betreft de geluidsisolatie van een gebouw een rol spelen. In het Bouwbesluit wordt voor nieuwbouw een minimale geluidsisolatiewaarde geëist van 20 dB. In de praktijk ligt dit getal vaak iets hoger, mede door de aanwezigheid van dubbel glas. Voor een blinde gevel geldt circa 40 dB(A). Laatstgenoemde waarden zijn verre van absoluut. Bovendien moeten ook de gevels worden beschouwd die onrechtstreeks geluidsbelasting ondergaan. 

Maatregelen aan de bron kunnen de geluidshinder aanzienlijk beperken. 


Men onderscheidt: 

  • het toepassen van een geluidsisolerende mantel om het blok
  • voorboren
  • blokaanpassingen

Heimantels

Wat het toepassen van een geluidsisolerende mantel om het blok betreft, kan een geluidsreductie van maximaal 25 dB(A) worden gerealiseerd. Heimantels kunnen het heiproces vertragen maar ook wat deze technologie betreft wordt terreinwinst geboekt. Nieuwe mantelconstructies leiden tot verhoging van de geluidsreductie en optimalisering van het heiproces onder dergelijke omstandigheden. De reductie van de weerstand die palen in de bodem ondervinden - gedoeld wordt op het doorheien van zware lagen - kan worden bewerkstelligd door het voorboren. Deze handeling leidt op zijn beurt dan weer tot geluidsreductie. Tenslotte kunnen blokkeuze, voorzieningen aan het blok zoals extra demping tussen paal en blok, uitlaatdempers, luchtaanzuigdempers en dergelijke een rol van betekenis spelen. Voor het overige kunnen objectieve metingen vrij eenvoudig worden uitgevoerd.