Kiezen voor de lean filosofie binnen je organisatie dwingt je tot verschillende maatregelen, zo heeft Bouwbedrijf De Langen & Van den Berg B.V. uit Bergambacht ervaren. De focus op een kortere doorlooptijd is daar één van. Daarbij past prefabricage, onder andere van de prefab betonnen funderingsbalken. “Groot voordeel is ook dat je dan niet in de bagger hoeft te werken. Ook arbeidsomstandigheden en veiligheid hebben onze volle aandacht, met of zonder lean.”
Kiezen voor de lean filosofie binnen je organisatie dwingt je tot verschillende maatregelen, zo heeft Bouwbedrijf De Langen & Van den Berg B.V. uit Bergambacht ervaren. De focus op een kortere doorlooptijd is daar één van. Daarbij past prefabricage, onder andere van de prefab betonnen funderingsbalken. “Groot voordeel is ook dat je dan niet in de bagger hoeft te werken. Ook arbeidsomstandigheden en veiligheid hebben onze volle aandacht, met of zonder lean.”
Ing. Jan Willem van Vlijmen, directeur bouw van het gerenommeerde familiebedrijf, dat in 1935 is opgericht, ziet een aantal voordelen van de prefab funderingen van Prefunko, die zij in verschillende projecten toepassen. Recent in een project in Gouderak, waar naar een ontwerp van SCALA architecten het gezinsvervangend tehuis Herbergier wordt gebouwd en aanpalend een oud schoolgebouw wordt verbouwd tot een tweede gezinsvervangend tehuis met woonhuis voor huisvader/moeder. Dit Thomashuis dankt zijn naam aan Thomas, zoon van de opdrachtgever WSG die met deze voorzieningen wil bereiken dat mensen die het nodig hebben een ‘eigen’ thuis hebben. Jan Willem van Vlijmen: “We kennen het systeem van prefab funderingen al enkele jaren. We pasten het in eerste instantie toe vanwege de positieve uitwerking op de arbeidsomstandigheden. We konden het ziekteverzuim beteugelen door onze mensen minder in de bagger te laten werken. Je zou het liefste standaard voor prefab funderingen kiezen. Je moet echter bij elk project een afweging maken of je het systeem inzet, want het project moet zich er wel voor lenen en je kijkt ook naar het kostenaspect.”
Hoewel het bedrijf onder andere via continue aandacht voor VCA en Arbo het systeem nooit uit het oog verloor, verwaterde de toepassing op een gegeven moment. Het werd simpelweg minder in de voorbereiding als alternatief meegewogen. “Het is soms ook lastig als bij een project al een paar palen in de grond zitten of je zit met veenachtige grond waarbij de palen uit de maatvoering lopen. In zulke gevallen kun je met gestorte funderingen door aanpassingen aan de kist of wapening zaken rechtbreien. Uiteraard zijn in deze situaties ook bij toepassing van een prefab fundering standaardoplossingen mogelijk, echter, de balken zijn op dat moment vaak al wel gestort. In andere gevallen biedt het systeem de nodige voordelen, van tijdwinst tot arbeidsomstandigheden. We hebben de afgelopen jaren verschillende woningbouwprojecten op deze wijze gefundeerd.”
De echte ’omslag’ richting meer prefabricage in het algemeen en dus ook de inzet van prefab funderingssystemen, kwam met de introductie van de lean filosofie binnen het bedrijf. Slim bouwen, zonder verspillingen, vanuit een gestroomlijnde organisatie waarbij kritisch wordt gekeken naar productieprocessen. “Lean heeft ook alles te maken met een kortere doorlooptijd. Als je in staat bent om in de halve tijd die er normaliter voor staat een gebouw te realiseren, heeft enerzijds de opdrachtgever er baat bij en anderzijds genereer je meer omzet voor jezelf. We hebben daarom onze focus op die kortere doorlooptijd gelegd. Echter, een hogere snelheid dwingt je om samen te werken, zowel intern als met je bouwpartners. En het dwingt je om fouten in de proces te voorkomen. Er mag weinig mis gaan. Al deze aspecten pleiten voor de inzet van prefab. Als je prefab goed voorbereid, digitaal goed communiceert en in het proces snel kunt monteren, dan helpt het om die kortere doorlooptijd te bereiken. Vandaar dat wij ook om die reden nu steeds meer naar prefab funderingsystemen kijken en nauw samenwerken met Prefunko om vroegtijdig in processen te kijken of hun systeem past. Het blijkt dat zelfs bij een paar woningen de toepassing al mogelijk is.
De directeur bouw benadrukt dat meer prefabricage betekent dat zijn bouwbedrijf afstapt van traditionele bouwmethoden. “Wij zijn goed in traditioneel bouwen in de regio Zuid-Holland en daar net buiten. We realiseren daarin een hoge kwaliteit en maken waar wat wij de opdrachtgever beloven. We voegen de daad bij het woord. Vanuit die vaste waarden kijken wij echter ook naar innovaties en nieuwe bouwtechnieken. Zo zijn wij vier jaar geleden gaan deelnemen aan een ontwikkel- en bouwconcept voor de eerstelijnszorg. Wij hebben dit mede uitontwikkeld tot een uniek concept waarbij wij in staat zijn onze opdrachtgevers in de zorg volledig te ‘ontzorgen’. Wij ontwikkelen en bouwen inmiddels verschillende multidisciplinaire zorgcentra in het land tot en met Maastricht. Wij ontwikkelen en bouwen ook veel woningen, zowel voor derden als in eigen beheer, en ook daarbij kijken wij naar bepaalde vernieuwende woningbouwconcepten. Wat bouwmethodieken betreft staan wij open voor prefab lichtbetoncasco’s, maar ook voor staalbouwconcepten en houtskeletbouw. Traditioneel bouwen wil niet zeggen dat alles hetzelfde moet blijven. Als wij op bepaalde vlakken processen kunnen verbeteren, zullen wij dat zeker doen. Ook op het gebied van prefab beton.” Tot de innovaties hoort ook het ‘concurrent engineering’ ofwel parallel ontwikkelen. Jan Willem van Vlijmen legt uit: “Door met verschillende partijen vooraf in een dagsessie alle raakvlakken door te nemen, kom je vrij snel tot een goed uitgewerkte planopzet. Dat vergt dat deelnemende partijen, waaronder de leveranciers van prefab beton, proactief zijn. Dit proces blijkt zijn vruchten af te werpen.”
Zo heeft Prefunko bij het project in Gouderak vooraf gekeken of de aanvoer van de elementen haalbaar was. Er wordt gebouwd onderaan een dijklichaam. Bij de bouwplaats moest een aparte stoep worden aangelegd met toegang tot de bouwplaats, mede omdat transport niet door het dorpscentrum mocht. Al dit soort zaken zijn vooraf in kaart gebracht en zorgen tijdens de bouw niet voor vertraging. “Wij zijn in september met de fundering van prefab heipalen en funderingsbalken begonnen en wij willen in maart 2013 het toch omvangrijke complex opleveren. Ruim een half jaar bouwtijd, waar bij zulke projecten bouwtijden van meer dan een jaar gebruikelijk zijn. Een kortere doorlooptijd is dus prima haalbaar,” aldus Jan Willem van Vlijmen. En prefab beton verovert daarin zijn plek. “Want als je in één dag de complete fundering levert en monteert en direct daarna met de begane grondvloeren en vervolgens de wanden en kanaalplaatvloeren kunt beginnen, dan is dat is toch wel bijzonder rap bouwen…”
Dit artikel is gepubliseerd in het B:ton magazine, nr. 20, november 2012. Tekst: Paul Engels