Slanke dekconstructie 

Betonson engineerde, prefabriceerde en monteerde 40 rechte en 48 gebogen liggers voor het kunstwerk dat de N201 met de A9 in Haarlemmermeer verbindt. Met de voorgespannen kokerliggers, voornamelijk vlak en soms gestaffeld geplaatst, verrees snel een slanke dekconstructie. Bij de prefabricage ging veel aandacht naar het uiterlijk van het betonoppervlak, dat voldoet aan strenge eisen. Het beperkte bouwterrein compliceerde de montage. De prefab betonnen elementen zijn over de weg getransporteerd, op de bouwlocatie gemonteerd en in dwarsrichting nagespannen.

Relevante artikelen

Kunstwerk met slanke kokerliggers verbindt N201 met A9

Slanke dekconstructie 

Betonson engineerde, prefabriceerde en monteerde 40 rechte en 48 gebogen liggers voor het kunstwerk dat de N201 met de A9 in Haarlemmermeer verbindt. Met de voorgespannen kokerliggers, voornamelijk vlak en soms gestaffeld geplaatst, verrees snel een slanke dekconstructie. Bij de prefabricage ging veel aandacht naar het uiterlijk van het betonoppervlak, dat voldoet aan strenge eisen. Het beperkte bouwterrein compliceerde de montage. De prefab betonnen elementen zijn over de weg getransporteerd, op de bouwlocatie gemonteerd en in dwarsrichting nagespannen.

Complexe uitvoering door strenge kwaliteitseisen en beperkte bouwplaats

Door de dekconstructies te prefabriceren kon er snel gebouwd worden. Hiernaast bleven de constructiehoogte en het gewicht beperkt door de keuze voor een constructie van langsvoorgespannen kokerliggers. Die liggers worden in het werk gekoppeld met dwarsnaspanning door de 'bovenflenzen' met 7-strengs kabels, hart-op-hart 1,5 meter. Het voorspannen en de kokervorm geven het brugdek een grote stijfheid waarbij de verkeerslasten flink 'gespreid' kunnen worden. Ook kan bij zo'n constructie een verzwarende en constructieverhogende druklaag achterwege blijven. Bij een kokervorm nemen de 'lijven' de dwarskrachten voor hun rekening en de 'flenzen' de momentkrachten. De liggerkoppen zijn volgestort om de grote oplegkrachten op te nemen.


1 veld per dag 

Het verbindingskunstwerk in Haarlemmermeer is ruim 330 meter lang. Tussen de 2 landhoofden staan 10 met palen onderheide en in-het-werk-gestorte pijlers, waarop de kokerliggers zijn gemonteerd. Elk van de 11 liggervelden bevat 8 kokerliggers van 1,48 meter breed, 1 meter hoog en 30 meter lang. Elke ligger heeft 36 strengen met een fabrieksvoorspanning van 210 kN, waardoor de totale voorspanning per ligger in totaal 7560 kN bedraagt. 


Begin 2012 begon Betonson met de werkvoorbereiding van de fabricage op basis van het besteksontwerp van Grontmij, de opgegeven uitwendige belastingen en overige randvoorwaarden. Vervolgens tekende, berekende, produceerde, transporteerde en monteerde de betonfabrikant de kokerliggers. Nadat de productie aanving, kwam er dagelijks een koker uit de fabriek. Alle liggers zijn met een vrachtwagens met uitschuiftrailers getransporteerd van Son naar Haarlemmermeer in konvooien van 4. Door zowel vroeg in de ochtend als in de middag te bevoorraden kon per dag 1 veld worden gemonteerd. Op de bouwlocatie zijn de liggers gemonteerd en dwars nagespannen door Betonson–onderaannemers Mammoet Montage en Tensa. 

Complexe montage

De beperkte bouwplaats en de geografische ligging maakten de montage complex. Vanwege de situering vlakbij Schiphol mochten er geen kranen worden ingezet hoger dan 40 meter, wat beperkingen inhield voor de inzet van het hijsmaterieel. Bovendien wordt het kunstwerk boven een bestaande weg en kruising gebouwd. Een uitgekiende montagevolgorde met slimme inzet van hijsmiddelen en, waar nodig, gebruik van 2 kranen, bood uitkomst.

Schoon beton

Het zichtbare betonoppervlak van het kunstwerk moest volgens de toekomstige eigenaar, de provincie Noord-Holland, voldoen aan strenge esthetische eisen. Schoon beton zonder bekleding of coating was gevraagd. Betonson hield hier bij de prefabricage, het transport en de montage rekening mee. De fabrikant beperkte bijvoorbeeld het aantal betonnen afstandhouders die voor ongewenste aftekening kunnen zorgen. Dit werd gerealiseerd door de wapeningskorven waar mogelijk aan de spandraden te hangen bij de productie van de liggers. Ook maakten Betonson de dekkingsblokjes vooraf aan de stort nat. Uiteindelijk bleek het slechts bij uitzondering noodzakelijk om het betonoppervlak verder af te werken. 


De kokerliggers rusten tijdens de opslag op het tasveld en het transport op vilt, waarmee onwenselijke aftekening van stophout voorkomen wordt. De gaines van de kokerliggers sloot Betonson direct na productie waterdicht af met doppen en kit. De sparingen in de bovenzijde van de liggerkoppen zijn met volkern plaatjes afgedicht. Ook de uitstekende wapening op de randliggers is omhuld met kunststof pijpjes. Dit alles om roestvlekken en vooral roeststrepen en mogelijke vorstschade te voorkomen. Bovenop de kokerliggers is het wegdek verder afgebouwd door Dura Vermeer. Een waterdichte laag onder het ZOAB asfalt voorkomt daarbij dat in de toekomst dooizouten of agressieve stoffen de betonconstructie aantasten.

Horizontale kromming en verticale staffeling

De liggers in 6 van de 11 velden zijn gekromd gebaseerd op stralen van 290, 400 en 550 meter. Zo wordt de geplande contour van de Fokkerweg gevolgd. Betonson gebruikte een speciale stalen malbodem om de gebogen kokerliggers te prefabriceren. Tegen de, in de juiste straal aan de fabrieksvloer verankerde, lamellenbodem plaatste Betonson stalen malwanden. Na het plaatsen van de geprefabriceerde wapeningskorf met verloren EPS bekisting zijn deze malwanden zijdelings op positie geschoven en gefixeerd. Aan speciale hulpconstructies bevestigde dwangframes zorgden ervoor dat de voorspanstrengen de horizontale kromming gesegmenteerd volgden tijdens het voorspannen.


4 liggervelden van het kunstwerk hebben een licht verlopende helling. De 32 kokerliggers volgen deze scheluwte met een gestaffelde oplegging met telkens 11 millimeter verschil in opleghoogte. Om de naspanning in dwarsrichting mogelijk te maken maakte Betonson behalve de gaindiameters ook de voegovergangen plaatselijk breder. Dit gebeurde met inkassingen ter plaatse van elke gain in de liggers. Vervolgens kon met een flexibele mantelbuis op de bouwplaats een geleidelijke voegovergang gemaakt worden voor de strengen. Met deze methodiek zijn de verschillen in hoogte- en breedterichting zonder problemen overbrugd.

 

Projectgegevens 

Locatie: Haarlemmermeer, bekend als kunstwerk 51
Ontwikkelaar/eigenaar: Provincie Noord-Holland
Aannemer: Dura Vermeer Divisie Infra
Montage: juli 2012 – maart 2013
Pro prefab: korte bouwtijd, slank construeren, realisatie van strenge eisen aan betonuiterlijk in geconditioneerde productieomgeving 
Uitdaging: beperkte bouwlocatie, toepassing dwarsnaspanning in gestaffelde velden
Prefabricage liggers: november 2011 tot en met juni 2012
Montage liggers: juli 2012 tot maart 2013
Doorsnede liggers: bovenflens 160 mm dik, onderflens 120 mm, lijven 170 mm
Toegepast beton: C53/65