Het nodige geluid

Geen enkel funderingssysteem is hinder- en trillingvrij. Het heien van betonpalen brengt bijvoorbeeld het nodige geluid met zich mee. In het Bouwbesluit zijn strikte normen opgenomen ten aanzien van de geluidsbelasting bij industrieel lawaai. Maar hoe krijgt men snel duidelijkheid of het heien van prefab betonpalen op een bouwproject aan de geluidsnormen van het Bouwbesluit voldoet? Hiervoor heeft DGMR een doeltreffend softwareprogramma ontwikkeld. Binnen luttele minuten wordt zichtbaar of de geselecteerde manier van heien, eventueel met aanvullende maatregelen, wettelijk binnen de normen valt. 

Relevante artikelen

Geluidsberekening ondersteunt verantwoorde keuze heien

Het nodige geluid

Geen enkel funderingssysteem is hinder- en trillingvrij. Het heien van betonpalen brengt bijvoorbeeld het nodige geluid met zich mee. In het Bouwbesluit zijn strikte normen opgenomen ten aanzien van de geluidsbelasting bij industrieel lawaai. Maar hoe krijgt men snel duidelijkheid of het heien van prefab betonpalen op een bouwproject aan de geluidsnormen van het Bouwbesluit voldoet? Hiervoor heeft DGMR een doeltreffend softwareprogramma ontwikkeld. Binnen luttele minuten wordt zichtbaar of de geselecteerde manier van heien, eventueel met aanvullende maatregelen, wettelijk binnen de normen valt. 

Tikje zachter

De berekening kan bij elk heiwerk vooraf worden gemaakt. Dit is zeker van belang als er discussies zijn over het geluidsniveau van heiwerken als er bijvoorbeeld in stedelijk gebied moet worden gefundeerd. De branchevereniging AB-FAB is vorig jaar de campagne ‘Een tikje zachter’ gestart om aan te geven dat het geluid bij heien te beteugelen valt door goede keuzes in het uitvoeringsproces. Bijvoorbeeld inzet van meer heistellingen om de duur van de overlast te beperken of aanvullende maatregelen zoals geluidmantels, inzet van alternatieve blokken, voorboren et cetera. Maatregelen die de moeite waard zijn als daarmee het heien van betonnen palen mogelijk is. Want bij prefab betonnen palen weet je wat je in de grond stopt. De palen zijn volgens berekeningen gedimensioneerd voor een bepaald project en conform (certificatie)normen geproduceerd. Ze worden volgens strakke richtlijnen geheid en daarna is de draagkracht te controleren. Elke paal is meetbaar. Er is 100% zekerheid over de beoogde kwaliteit van de fundering.

Kwaliteit en zekerheid

Die kwaliteit en zekerheid zijn belangrijk voor opdrachtgever, bouwer en heibedrijf. Maar dat is het voldoen aan de regelgeving ook. De geluidsnormen voor industrieel lawaai vormen een complex vraagstuk, waarin niet alleen het geluidsniveau maar ook de geluidsduur maatgevend zijn. DGMR is een gespecialiseerd ingenieursbureau met veel knowhow op het gebied van onder andere geluid. Het bureau voert ook controlemetingen voor opdrachtgevers uit. Het heeft in het teken van de campagne ‘Tikje zachter’ een gratis te gebruiken softwareprogramma ontwikkeld waarbij de opdrachtgever, de bouwer, het heibedrijf of een andere betrokken partij de impact van twee geluidsbronnen kan invullen, zoals een heistelling die palen slaat en tegelijk het slaan van damwanden om een voorbeeld te noemen. Of twee heistellingen tegelijk. Naast deze compacte versie is er een uitgebreidere abonnementsversie waarmee ook de algemeen voorkomende bouwwerkzaamheden kunnen worden getoetst. 

Optimale inzet van materieel

Ir. Rob Witte, senior adviseur industrie, verkeer en milieu van DGMR legt uit: “Het gaat zowel in de compacte als uitgebreide versie om een handig hulpmiddel. Het programma laat via een verkeerslicht zien of het voorspelde geluidsniveau bij de beoogde werkzaamheden aan de eisen voldoet. Groen betekent dat het wettelijk geluidsniveau niet zal worden overschreden bij het uitvoeren van de ingevulde werkzaamheden. Oranje geeft twijfel en vraagt om nader onderzoek en/of aanvullende maatregelen. Rood betekent dat men niet aan normen kan voldoen. Het programma geeft niet alleen een snelle en betrouwbare indicatie of de werkzaamheden passen binnen het Bouwbesluit, het programma biedt ook de mogelijkheid om te variëren in aantallen machines, de tijdsduur en de overlap in de werkzaamheden. Zo komt men tot een optimale inzet van materiaal. Rekening houdend met de (wettelijke) normen ter voorkoming van geluidsoverlast.” 

Rekenregels

Zijn collega ing. Richard Schmidt, directeur software en IT, heeft het programma gebouwd op basis van de rekenregels van het ministerie in combinatie met berekeningen vanuit de eigen kennis en ervaring. “We hebben ook objectieve gegevens uit Infomil genomen voor de brongeluiden. Het zijn gemiddelden, maar we zijn ook wat aan de veilige kant gaan zitten met de berekeningen. Er komt bij het invullen van parameters als werkmethoden, afstand tot de bron en aanvullende maatregelen een betrouwbare waarde uit. Natuurlijk kan het in de praktijk anders lopen als naast de bouwplaats de straat wordt open gefreesd. Maar men kan goed uit de voeten met de compacte versie en zeker met de uitgebreide versie. Men ziet direct of men aan de geluidsnormen voldoet.”

Kort en hevig

DGMR is ook mede betrokken geweest bij het opstellen van de geluidsnormen in het Bouwbesluit. Leidraad daarbij was: kort en hevig. Liever korte tijd een hoger geluidsniveau dan lange tijd overlast van een lager geluidsniveau. Daarom zit in de norm ook de combinatie van geluidsniveau en geluidsduur. Rob Witte: “Dat opent de mogelijkheid om bijvoorbeeld met meerdere heistellingen tegelijk te werken en zo de tijdsduur te bekorten, zij het dat dan cumulatieve geluidswaarden optreden. Ook dit berekent het programma. Het geluid is ook te beteugelen door aanvullende maatregelen te nemen, zoals een geluidsmantel of dieselblok. Dat scheelt meteen een aantal decibellen. Je kunt die maatregelen eenvoudig invullen in het programma en ziet meteen het effect.” Overigens is ontheffing van de regels mogelijk wanneer men bijvoorbeeld ’s nacht moet heien voor bijvoorbeeld een spoorviaduct, omdat er dan geen treinverkeer is. Terwijl het Bouwbesluit stelt dat er ‘s avonds en ’s nachts niet mag worden gewerkt mede vanwege de geluidsoverlast. 

Voordelen 

Richard Schmidt verwacht dat veel partijen nut kunnen hebben van het programma. “Ten eerste zie je of de beoogde methode geluidstechnisch kan. Ten tweede kun je variëren met tijdsduur, aantal stellingen, overlap van machines en aanvullende maatregelen om een minimale geluidsbelasting te krijgen. Ten derde is het een welkome tool in de communicatie met de omgeving waarbij je vooraf kunt vertellen dat er lawaai is, maar dat dit binnen de grenzen blijft. Ten vierde krijgt het heibedrijf ook meer gevoel voor tijd; ze zien wat er past binnen een project als het om de duur van dagelijks heien gaat met bijhorende impact op de geluidsbelasting. Het is zeker de moeite waard om op de website www.tikjezachter.nl eens wat rekenwerk te doen. En er staat ook de link naar de uitgebreidere versie die men tegen alleszins redelijke abonnementstarieven kan gebruiken.” Het rekenprogramma is zowel op de laptop als de iPad in te vullen.

Zekerheid binnen handbereik

De branchevereniging AB-FAB hoopt dat opdrachtgevers, adviseurs en bouwers het progamma gaan benutten. Want nu komt het toch regelmatig voor dat op basis van veronderstellingen en verwachtingen omtrent geluidshinder een keuze voor een alternatieve funderingsmethode dan  prefab betonpalen wordt gemaakt. Zonde, want dan laat men maximale zekerheid ten aanzien van de vereiste fundering en beheersing van kosten wel heel gemakkelijk schieten. Het programma geeft duidelijkheid, zodat men niet ten onrechte uitwijkt naar andere funderingsmogelijkheden. Meten is weten! 

Nadere informatie

Dit artikel is verschenen in het B:ton magazine, nr. 21, juni 2013. Tekst: Paul Engels. 

Cimple Aanmelden

AanmeldenMail wachtwoordAnnuleren